Esnaf ve Sanatkârlar Kredi Kefalet Kooperatifleri

19 Aralık 2023

Esnaf ve Sanatkârlar Kredi Kefalet Kooperatifleri

 

1)    Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifine kimler ortak olabilir? 

Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi (ESKKK) Örnek Anasözleşmesinin “Ortaklık Şartları” başlıklı 10. maddesinde; ESKKK’ya ortaklık için müracaat edenler ile mevcut ortaklarda aranan nitelik ve şartlar düzenlenmiştir.
Buna göre; esnaf ve sanatkar niteliğini haiz ve ilgili esnaf- sanatkar odasına kayıtlı, aynı zamanda başka bir ESKKK ortağı olmayan, iş veya ikamet yeri kooperatifin çalışma bölgesi içinde yer alan esnaf ve sanatkarlar yazılı olarak başvurdukları kooperatifin yönetim kurulunca verilecek kararla kooperatife ortak olabilmektedir.
 
2)    Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi kefaletiyle kullanılan kredilerden yapılan kesintiler nelerdir? 
 
ESKKK Örnek Anasözleşmesinin 11’inci, 21’inci, 62’nci ve 72’nci maddelerinde; kooperatif kefaletiyle kullandırılan kredilerden yapılabilecek kesintilerin usul ve esasları açıklanmıştır.        
Esnaf ve sanatkarlara; ESKKK kefaletiyle Türkiye Halk Bankası A.Ş. kaynaklarından kullandırılan faiz indirimli “kooperatif kredileri”nden kooperatif adına yapılan kesinti oranları,
 
-%1,5 oranında bloke sermaye kesintisi (sonradan ortağa iade edilmektedir),
-%1,5 oranında masraf karşılığı kesintisi,
-%1 oranında risk fonu kesintisi,
-%0,5 (Binde 5) oranında üst kuruluş katılım payı kesintisi,
olmak üzere toplam %4,5 olmaktadır. Ancak, %1,5 oranındaki bloke sermaye kesintisi kredi borcu kapandığında ortağa iade edildiği için kooperatifçe yapılan toplam net kesinti, kredi tutarının %3’ü düzeyindedir. Bununla birlikte, anılan Bankaca; kredinin yıllık %0,5’i (Binde 5) oranında banka komisyonu adı altında kesinti de yapılmaktadır.
 Ancak şu husus da bilinmelidir ki, bu kesintilerden bloke sermaye ve risk fonu kesintileri (diğer bir deyişle toplam %4,5 oranındaki kesintinin %2,5’i sadece bankada teminat fonu olarak bloke edilmektedir. Çünkü, küçük işletmenin esnaf ve sanatkarın, vadesinde ödeyemediği kredi taksiti olursa banka bu kredi taksitini kimseye sormadan doğrudan bu fonlardan tahsil etmektedir. Ayrıca borcu biten esnaf ve sanatkarın kredisinden kesilen bloke sermaye tutarı yine bu fondan küçük işletmeye geri ödenmektedir. Dolayısıyla bu bloke sermaye ile risk fonu kesintileri küçük işletmenin krediye erişimi için gerekli olan nakdi teminatı bankaya sunmayı sağlamaktadır.
Bu fonlara kooperatifçe dokunulamamaktadır.
  
3)    Kefili Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi olan bir küçük işletmenin, esnaf ve sanatkarın sağlayacağı faydalar nelerdir? 
    
Uygulamada, Kredi ve Kefalet Kooperatifleri; küçük işletmelerin, esnaf ve sanatkârın finansman kuruluşundan kredi kullanabilmeleri için kredilere karşılık Bankaya kefalet vermekte ve kredi kuruluşuna garanti sağlanmaktadır. Kredinin vadesinde ödenmemesi halinde kredi taksit tutarı faiziyle birlikte Bankaca doğrudan kefil olan kooperatifin Bankadaki blokeli hesaplarından kesilmektedir.
Böylece, küçük işletme doğrudan kredi kullanmak yerine kooperatifi kefil yaparak olumsuz sicil almaktan korunmakta ve krediye yeniden erişimde en önemli engel olan kredi olumsuz sicil listesine diğer bir deyişle kara listeye girmemektedir.
Kredi kefalet kooperatifleri küçük işletmenin krediye erişimindeki engelleri kaldırmakta, faiz indirimli kredilere ulaşmasını sağlamaktadır.
 
 4)    Kefili Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi olan bir küçük işletmenin, esnaf ve sanatkarın kullanacağı kredi için eşin rızası istenir mi? 
     
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 584’üncü maddesi, 28/03/2013 tarihli ve 6455 sayılı Kanunun 77’nci maddesiyle eklenen fıkra ile bazı istisnalar getirilmiştir.Buna göre, 6455 sayılı Kanunla Türk Borçlar Kanununa 584’üncü maddesine eklenen fıkra uyarınca; “…mesleki faaliyetleri ile ilgili olarak esnaf ve sanatkârlar siciline kayıtlı esnaf veya sanatkârlar tarafından verilecek kefaletlerde, 27/12/2006 tarihli ve 5570 sayılı Kamu Sermayeli Bankalar Tarafından Yürütülen Faiz Destekli Kredi Kullandırılmasına Dair Kanun kapsamında kullanılacak kredilerde verilecek kefaletler ile tarım kredi, tarım satış ve esnaf ve sanatkârlar kredi ve kefalet kooperatifleri ile kamu kurum ve kuruluşlarınca kooperatif ortaklarına kullandırılacak kredilerde verilecek kefaletlerde eşin rızası aranmamaktadır.
 
5)    Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi kefaletiyle kullanılan kredilerin türleri ve özellikleri nelerdir? 
   
Kredi Kefalet Kooperatifleri kefaletiyle Halk Bankasından kullandırılan krediler Hazine’nin bütçesinden aktarılan ödeneklerle faiz indirimli kredilerdir.İkametgah veya işyerinizin en yakın olduğu Esnaf ve Sanatkarlar Kredi  ve Kefalet Kooperatifi ortağı iseniz, ihtiyacınız olan kredinizi kooperatif aracılığıyla başvurabilir ve böylece faiz indirimli uzun vadeli kredilere ulaşabilirsiniz.
İşletme Kredileri: hammadde, malzeme, işletme sermayesi ihtiyacı için kullanılır.
-60 aya kadar vadeli (aylık, 3 aylık ve 6 aylık ödemeli)
-Ortağı olunan ESKKK’nın risk grubuna göre 40.000.-TL- 50.000.-TL- 60.000.-TL- 70.000.TL- 80.000.TL- 100.000.TL- 125.000.TL limitli kredilerdir.
 Yatırım Kredileri: yeni işyeri veya ticari taşıt edinmek için ya da makine yenileme ihtiyaçları için kullandırılır.300.000.-TL’ye kadar limitli, 60 aya kadar vadeli ve aylık ve 3 aylık ödemeli kredilerdir.
  
6)    Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi takibinde birikmiş kredi borcum var, bu borcum nasıl yeniden yapılandırabilirim? 
    
Kooperatifler Kanununda ESKKK takibinde bulunan kredilerin yeniden yapılandırılmasına yönelik herhangi bir düzenleme bulunmamakladır.
Ancak, kooperatifin genel kurulunun devir ve terk edemeyeceği görev ve yetkileri ESKKK Anasözleşmesinin 23’üncü maddesinde düzenlenmiştir.
Anasözleşmenin anılan maddenin birinci fıkrasının 12’nci bendinde; “kooperatifin takibindeki kredilerin yeniden yapılandırılmasına yönelik esasları belirlemek” konusu da devredilemez yetkileri arasında bulunmaktadır.
Bu nedenle, kooperatif takibindeki birikmiş borçlarınız, genel kurulda bu konuda alınmış bir karar bulunması halinde kooperatifçe yapılandırılabilecektir.
 
7)    Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifin yönetim kurulu üyelerine ödenecek ücretler ne şekilde belirlenir? 
 
Kooperatifler Kanununun 56/son maddesinde; yönetim kurulu üyelerine genel kurul tarafından belirlenen aylık ücret, huzur hakkı, risturn ve yolluk dışında hiç bir ad altında başkaca ödeme yapılamayacağı hükme bağlanmıştır.
Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Örnek Anasözleşmesinin “Yönetim Kurulu Üyelerinin Ücretleri” başlıklı 49’uncu maddesinde bu hükme paralel olarak;

-Yönetim kurulu başkan, başkan vekili ve üyeleri ile murahhas üyeye bu sıfatla yapacakları hizmet karşılığında ödenecek aylık ücret veya huzur hakkı ile yollukların miktarı ve ödeme şeklinin bütçeye konulmak suretiyle genel kurul tarafından belirleneceği,
-Yönetim kurulu üyelerine genel kurulca kararlaştırılan bu ödemelerin dışında hiçbir ad altında başkaca ödeme yapılamayacağı,
belirtilmektedir. Buna göre yönetim kurulu üyelerine ödenecek ücretler sadece kooperatifin genel kurulunda belirlenebilmekte ve bu konudaki genel kurul yetkisi başka bir kooperatif organına ya da başka bir kuruluşa devredilememektedir.
 
8)    2013 Yılında Esnaf Ve Sanatkarların Kredi Ve Kefalet Kooperatifleri Kefaletiyle Kullanabilecekleri Kredi Hacmi Nedir? Bu Krediye Sağlanacak Faiz İndirimi Ne Kadardır?
Hükümetimizin küçük işletmelere, esnaf ve sanatkâra verdiği önem doğrultusunda, bu kesime tahsis ettiğimiz kaynakları sürekli artırdık. 2013 Yılı Bütçesinde de kaynak miktarını rekor düzeyde arttırdık. Kredi Kefalet kooperatifleri aracılığıyla faiz indirimli kredi kullandırmak amacıyla 2013 Yılı Bütçesine 513 milyon 901 bin TL’lik rekor bir kaynak tahsis edilmiştir. Bu ödeneğin tamamının 2013 yılı içerisinde kullanılması halinde, küçük işletmelerin, esnaf ve sanatkârın 2013 yılında kullanabileceği toplam kredi hacminin ortalama 10,3 milyar lirayı aşması beklenmektedir. 
 
 
9)     2002 Yılından İtibaren Esnaf Ve Sanatkarlara Kullandırılan Faiz İndirimlerde Kredilere Yönelik Yapılan İyileştirmeler Nelerdir?
 
-2002 yılsonu itibariyle 402 kredi kefalet kooperatifi küçük işletmeye kefalet verebilmekte iken 30.06.2013 tarihi itibariyle 830 kooperatif kefalet verebilecek seviyeye, mali ve idari yeterliliğe kavuşmuştur.

-2002-2012 döneminde yaklaşık 850.000 esnaf ve sanatkarımız kredi kefalet kooperatifleri aracılığıyla faiz indirimli krediyi kullanmıştır.
 
-2002 yıl sonu itibariyle kredisi bulunan ortak küçük işletme sayısı 63 bin 520 iken, 30.06.2013 tarihi itibariyle 269.361'dir.
 
-2002 yılsonunda 5.000 TL olan şahıs üst limiti, halıhazırda işletme kredisinde alt limit 40.000 TL ve üst limit 125.000 TL'ye; yatırım kredisinde ise 300.000 TL’ye yükseltilmiştir.

-Kredi kefalet kooperatifleri aracılığıyla küçük işletmelere, esnaf ve sanatkara kullandırılan kredilerden kooperatif adına teminat ve kefalet hizmeti karşılığında yapılan kesintiler 2002 yıl sonunda net %9 iken, 1 Mayıs 2013 tarihinden itibaren net %3’e düşürülmüştür.Ayrıca, 2012 yılında toplam %1,3 oranında bankanın yaptığı komisyon ve istihbarat ücreti kesintisi aynı tarihten itibaren %0,5’e düşürülmüş, istihbarat ücreti kesintisi de kaldırılmıştır.
 
-Küçük işletmeye uygulanan indirimli faiz oranı 2002 yılı sonunda % 47 iken, 1 Mayıs 2013 tarihinden itibaren %4 (1 yıla kadar vadeli) ve %5 (1 yıldan uzun vadeli) olarak uygulanmaktadır.

-Son on yılda faiz indirimli kredi imkânı sağlanması amacıyla Hazine bütçesinde tahsis edilen toplam 2 milyar 40 milyon 72 bin 200 liralık ödeneğin 1 milyar 830 milyon 282 bin liralık kısmı kullanılmış ve bu faiz indirimli krediden on yılda yaklaşık 850 bin küçük işletme yararlanmıştır.

10)    Mevcut Durumda Üst Birliğe Ortak Olmayan Kredi Ve Kefalet Kooperatifleri Kefaleti Kabul Ediliyor Mu? 
 
Bakanlar Kurulunun 4 Mart 2013 tarihli ve 2013/4409 sayılı son Kararı (BKK) uyarınca; Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliğine (TESKOMB) bağlı birlik ortağı olmayan Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerinin kefaleti Halk Bankasınca kabul edilememektedir.